energietransitie notitie #8/2025
Tussendoelen helpen energietransitie vooruit
Dit is de achtste editie van energietransitie notities - een sectie in RZ Notes over actuele ontwikkelingen in de Nederlandse energietransitie met focus op de publieke sector en de politiek.
Nieuws uit Den Haag
Er is veel beweging rondom het energietransitiedossier in Den Haag, wat steeds vaker doet denken aan Yes Minister: activiteit als vervanging voor daadwerkelijke voortgang:
Kamerbrief Pakket voor Groene Groei voor een weerbaar energiesysteem en een toekomstbestendige industrie. Het teleurstellende pakket van plannen bij de voorjaarsnota.
Kabinet grijpt in voor snellere uitbreiding van het stroomnet. Veel grote woorden maar weinig concreets. Afwachten.
Kabinetsreactie op IBO-rapport Bekostiging van de Elektriciteitsinfrastructuur, en een heleboel vragen over het interdepartementaal beleidsonderzoek bekostiging van de elektriciteitsinfrastructuur vanuit de Tweede Kamer. Hierover hebben wij het laatste nog niet gezien.
Afronding actieplan hybride warmtepompen. “Het kabinet ziet de warmtepomp als een van de belangrijkste routes voor het verduurzamen van de gebouwde omgeving, naast warmtenetten en isolatie, en blijft daarom bewoners en gebouweigenaren ondersteunen bij de overstap op een (hybride) warmtepomp”.
De kamer maakt druk op het warmtedossier: Rappel toezegging inzake kostenontwikkeling aangeslotenen bij een warmtenet. Over hoe de kostenontwikkeling voor aangeslotenen bij een warmtenet eruit zien en hoe deze kosten zo laag mogelijk gehouden kunnen worden. Daar ben ik ook wel benieuwd naar.
Actualisatie randvoorwaarden collectieve warmte. Brief regering. Naast alles wat in het wetsvoorstel Wcw wordt geregeld is het voor het versnellen van de uitrol van warmtenetten van belang dat een aantal randvoorwaarden wordt gerealiseerd.
Borgen relatieve betaalbaarheid: als een warmtenet voor de samenleving de goedkoopste duurzame optie is, moet dit leiden tot een aantrekkelijke prijs voor de eindgebruiker;
Opschalen publieke uitvoeringskracht: er moet voldoende uitvoeringscapaciteit zijn om in warmtenetten te investeren en deze te kunnen exploiteren; en
Gemeentelijke regie: de gemeenten moeten nog steviger de regie gaan nemen in de warmtetransitie.
Overheid start nieuwe campagne: oproep om tussen 16.00 en 21.00 uur minder stroom te gebruiken. Vanwege het falen van het systeem wordt dus maar weer eens het individu verantwoordelijk gemaakt voor een oplossing.
Tussendoelen helpen energietransitie vooruit
Een nieuw artikel voor BMC over het belang van tussendoelen in de energietransitie, en over de uitdaging om realistische én ambitieuze doelen te formuleren die aansluiten bij de lokale context en ambities.
Gemeenten hebben ambitieuze klimaat- en energietransitiedoelstellingen. Met enige lokale variatie zijn die doorgaans gericht op 2050, ver na de huidige en volgende bestuursperiode. Daarnaast zijn de vaak abstracte doelen, zoals ‘klimaatneutraal’, lastig te concretiseren. Dit maakt dat de voortgang ervan verschillend kan worden geïnterpreteerd en sturing moeilijk is. Een mogelijke oplossing? Concrete, meetbare en lokaal passende tussendoelen.
Rolneming in de energietransitie
Ongeveer een jaar geleden schreef ik een artikel voor BMC over het belang van een expliciete rolkeuze door gemeenten bij de uitvoering van energieprojecten. Wat ik toen beschreef als een latente vraag merk ik nu steeds vaker terug in gesprekken: de vraag wordt inmiddels actief gesteld en leeft veel meer. Een mooie ontwikkeling, en tegelijk een kansrijke markt voor mijn advieswerk. Een nieuw BMC artikel over tussendoelen in de energietransitie en de gemeenteraadsverkiezingen 2026 is in voorbereiding.
Leesvoer
Vijf vragen over knelpunten in de energieplanologie. ROmagazine, 15 april 2025. Het artikel beschrijft goed dat de energietransitie niet alleen een technische of economische uitdaging is, maar vooral een ruimtelijke en bestuurlijke opgave. Het benadrukt dat het gebrek aan coördinatie tussen nationale doelstellingen en lokale uitvoering leidt tot spanningen en vertragingen bij de ontwikkeling van duurzame energieprojecten.
Rekenen met energie 36 door Frans Debets: Rustig de zomer in... Nu de winter voorbij is, begint het vullen van de gasopslagen weer. Dat wordt nog een hele tour want op 1 november moet er weer 110 TWh inzitten. Of mag het dit jaar wat minder zijn?
Nederlanders onderschatten draagvlak voor klimaatactie. En werknemers (en wij allemaal) zijn daarvan de dupe. Felix Kram and Vera Vrijmoeth.
Vacatures
Geïnteresseerd in de energietransitie en werken in de publiekesector als adviseur of interim professional? Voor mijn team bij BMC ben ik op zoek naar medior en senior adviseurs op thema’s als netcongestie, warmtetransitie en meer. E-mail voor meer informatie.